NULLA TENACİ INVIA EST VIA
Sizden araba yapımında uzmanlaşmış bir Avrupa ülkesi istemeniz söylenseydi, muhtemelen Avrupa’da araba üretmekle ünlü Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere ve şimdi İsveç gibi daha revaçta olan ülkeleri düşünürdünüz. Ama ya size Hollandalıların 20. yüzyıldan beri araba yapımıyla uğraştığını söylesem?
Karşınızda zengin bir geçmişe sahip Hollandalı bir otomobil üreticisi olan Spyker.
Spyker, bugün hala Hollanda monarşisi tarafından kullanılan Hollanda Kraliyet Devleti vagonu, Hollanda Hava Kuvvetlerinin her iki Dünya Savaşında da hayatta kalmasına yardımcı olan ünlü uçaklar, biri dünyanın en hızlısı olmak üzere, zamanının ilerisinde inşa edilmiş arabalara koçluk yapmak gibi bazı harika makineler yaptı. Ne yazık ki Spyker; Ferrari, Lamborghini ve Porsche gibi daha ünlü otomobil üreticilerinin satış ve popülerlik açısından onları geçmesi ve şirketin korkunç bir şekilde yanlış giden bir satın alma işleminden sonra finansal kargaşaya girmesiyle büyük kayba uğradı…
KURULUŞ AŞAMASI
Spyker tarafından inşa edilen Hollandalı Golden State Coach.
1880 yılında, iki Hollandalı kardeş, Hendrik Jan ve Jakobus Spijker, otomobil şirketi kurmaya karar vermişlerdi. İkisi de demirci olduğu için metal işleme konusunda çok deneyimliydiler. Hollanda’daki küçük Hilversum kasabasında, o zamanlar üst sınıf alıcılar için atlı arabalar inşa ettiler. 1898’de Hollanda Monarşisi, bugün hala kullanımda olan Spyker Golden Coach adlı özel bir araba inşa etmeleri için onları görevlendirdi.
Bu özel komisyondan sonra Jan ve Spyker’ın işleri katlanarak büyüdü. Hilversum’daki küçük fabrikaları artan talebe yetişemeyince Hollanda’nın başkenti Amsterdam’daki Trompbeurg’a taşınmaya karar verdiler ve daha da büyük bir fabrika satın aldılar. 1899’da otomobil üretmeye başladılar. İlk otomobil üreticilerinden biri olarak, bir yıllık geliştirme sürecinden sonra ilk modellerinden ikisini, Benz Motorwagen’e benzer şekilde üretilen 3 veya 5 beygir gücündeki iki silindirli otomobilleri sergilediler. O zamanın en güçlü arabasıydı.
Spyker 60HP Grand Prix.
Kısa süre sonra Spyker, dört silindirli motorlara sahip arabalar üretmeye başladı. Sadece 5 beygir gücü ürettiği için Spyker 5HP adlı beş silindirli bir boxer motorla çalışan bir araba yaptılar. Çalışmalarda ayrıca 6 beygir gücünde su soğutmalı bir motor da vardı. Ancak, dünyayı kasıp kavuran, 60 beygirlik akıllara durgunluk veren bir motora sahip efsanevi Spyker 60HP Grand Prix yarışçısı, o zamanlar güç açısından kendi liginde bir arabaydı.
Dünyanın ilk dört tekerlekten çekişli arabası olan Spyker 60HP Grand Prix yarışçısını piyasaya sürerek otomobile öncülük ettiler. Önden motorlu, dört tekerlekten çekiş düzenine sahip dünyadaki ilk otomobildi. Aynı zamanda hızlanma, azami hız ve yol tutuş açısından rekabeti geride bırakan ve altı silindirli bir motorla çalıştırılan dünyada ilk otomobildi. Spyker kardeşlerin elde ettiği bu inanılmaz başarılar daha önce hiç düşünülmediği için veya imkansız olduğu düşünüldüğü için otomobil endüstrisinde devrim yaratmıştı…
YÜKSELME DÖNEMİ
Spyker, motor sporları alanında da iyi bilinen bir markaydı. Resmi yarış zaferini 1907’deki Pekin-Paris rallisinde elde etti. 24 saatlik Le Mans ve Dakar rallisinin, tüm Asya ve Avrupa’nın dörtte üçünün yarış pisti olduğu tek bir yarışta birleştirildiğini hayal edin. Le Mans’tan önceki zamanın en prestijli yarışıydı. Spyker yarışı, yol boyunca zorlu ralli koşullarında hayatta kalmak için uyarlanmış modifiye edilmiş bir Spyker 14 P/K ile kazandı. Otomobil, yeni geliştirilen 4 tekerlekten çekiş sistemi sayesinde rekabette büyük bir avantaja sahipti. Fransız yarış pilotu M. Goddard, ralliyi iki kıtada 15.000 kilometre boyunca tamamlamak için altı ay sürdü.
1. Dünya Savaşı’nın başlangıcında, tüm imalat işletmeleri Hollanda’daki savaş çabalarını desteklemek için kaydırıldı. Spyker, Hollandalı uçak üreticisi ile birleşti ve metal işleme uzmanlığıyla uçak üretmeye başladı. Bu birleşmeden sonra sloganını da bulmuştu Spyker. Latince’de “Yol Geçilmez Değildir” anlamına gelen “Nulla Tenaci Invia est Via”. Spyker toplam 100 uçak ve 200 uçak motoru üretti. Dünya Savaşları’nın sona ermesinden sonra Spyker, uçaktan ilham alan ve o sırada üretilen kutulu arabalardan daha aerodinamik olan C1’i üretti. Savaş uçakları inşa etme deneyimlerinden yola çıkarak, özelliklerinin çoğu hala yasadışı olduğu için onu bir gösteri arabası olarak inşa ettiler. Çok sınırlı sayıda C1 üretildi.
ÇÖKÜŞ DEVRİ
Ne yazık ki, Spyker’ın kurucularından Hendrik-Jan Spijker, İngiltere’den Hollanda’ya dönerken bindiği SS Berlin feribotu battığında öldü. Ölümü şirkete büyük kayıplar getirdi, hatta onları iflasa sürükledi. Markayı canlandırmak için birkaç girişimde bulunuldu. Bunlardan biri, şirketi ikinci kurucusu Jakobus Spyker’dan devralan bir grup yatırımcıydı. Üretimi yeniden başlatmayı başardılar ve şirketi ayakta tutmak için ellerinden geleni yaptılar ancak başarısız oldular.
SPYKER’IN YENİDEN DOĞUŞU
Spyker C12 LaTurbie Zagato
Victor Muller ve Maarten de Brujin tarafından kurulan şirket, 1999 yılında Spyker adını yeniden canlandırdı. Bir yıl sonra, 2000 Birmingham Motor Show’da ilk arabaları Spyker C8’i tanıttılar. Spyker’ın uçaktan aldığı ilham, otomobilin tasarımına yansır. C8’den önce, Spyker’ın yeni arabalarının habercisi olan Spyker Silvestris yapıldı. Araba, Laviolette ve Spyder olmak üzere iki gövde stiliyle geldi. Her ikisi de 400 beygir güç üreten 4.0 litrelik Audi V8 motordan güç alıyor. 0-100 hızlanma süresi 4.5 saniye, azami hızı ise saatte 300 km idi. 2005 yılında Spyker, tarihinde ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’ne girmişti.
Spyker, bir kez daha Motorsport’a dahil oldu, bu sefer GT3 kupasında yarışan C8’in bir yarış çeşidi olan C8 Double 12 R ile. Kısa süre sonra, C8 Double 12 S adı verilen sınırlı bir yol yasal varyantı üretildi. 2006’da, 1907 Peking-to-Paris ralli zaferini onurlandırmak için yapılmış bir süper SUV konsepti olan D8 Peking-to-Paris konseptini 75. Cenevre Uluslararası Otomobil Fuarı’nda piyasaya sürdüler.
SPYKER’IN İLERLEMESİ
Spyker-Midland takımı Formula 1
2006 yılında Spyker, Midland Formula 1 takımını satın aldı ve bu satın alma yoluyla şirket tarihinde ilk kez Formula1’e girdiler. Bir yıl sonra Spyker, bugün yollardaki en güzel arabaların bazılarından sorumlu prestijli tasarım şirketi Zagato tarafından tasarlanan C12 LaTurbie’yi tanıttı. C8 ayrıca 2007’de klasik ve retro Spyker uçak tasarım dilini içeren lüks bir Grand Touring otomobili olarak görücüye çıkmıştı. 2009’da Spyker bir kez daha dayanıklılık yarışına girdi. Bu kez 2009 24 Saat Le Mans’ta C8 Laviolette GT2R ile kendi sınıfında beşinci oldu.
2010 yılında Spyker, C8 Spyder’ı tanıttı. Aynı yıl GM, Spyker ile aynı zamanda uçak yapımında da uzmanlaşmış, mücadele eden bir İsveçli otomobil üreticisi olan Saab’ın büyük bir hissesinin satın alınması konusunda bir anlaşma yapmıştı. GM, geleceğin otomobillerinin üretim sürecini yönetecek ve onlara motor tedarik edecekti. Spyker ise şirketin finansal yönlerini yönetecekti. Ancak Şubat 2010’da Spyker, Saab’ı GM’den tamamen devralmıştı.
MALİ PROBLEMLER
Spyker B6 Venator
Ne yazık ki, Spyker çok para kaybetmişti. Bu yüzden Saab’ı bir kez daha satmaya karar verdiler. Spyker’ın CEO’su Victor Muller, elde edilen fonlarla şirketi kurtarmak için birkaç girişimde bulundu. Çinli bir şirket olan Hawtai ile bir ortak girişim, yalnızca bir hafta sonra dağılmak üzere 2011’de duyuruldu. Bu başarısız girişimden sonra Çinli üretici Youngman ile ortaklık kurdular ve Çin’de satışlardan kâr elde etmeye çalışmak için Çin’de bir bayi açtılar. Saab’ın tamamı 100 milyon Euro’ya satıldı. Ancak eski ana şirketi General Motors, bunu bir nebze olsun onaylamadı ve ürünlerini yeni sahiplerine kullanmak ve satmak için lisans vermeyi bıraktı. Sonuç olarak Saab iflas başvurusunda bulundu.
Bir yıl sonra Spyker, Saab’ın izinden giderek iflas başvurusunda bulundu. Şirket eski bir Spyker hissedarı olan Rus işadamı Vladimir Antonov’a satıldı. Şirket için 15 milyon Euro ödemeyi kabul etti ancak anlaşma suya düştü. Spyker’ın üretim ortağı şirketi devralmaya çalıştı ama başarısız oldu. 2015’te bir geri dönüş gerçekleşene kadar, en azından bir miktar mali yardım için çaresizdiler…
DURUMLARIN İYİLEŞMESİ
Spyker C8 Preliator.
Spyker, yönetimini ve iş akışını her zamanki gibi tamamen yeniden yapılandırmıştı. Şirket finansal zorluklar yaşarken iki güzel konsept piyasaya sürüldü: B6 Venator ve B6 Venator Spyder. Ne yazık ki üretilmeyen iki lüks GT konsepti. Mevcut C8 eskidiğinden, tamamen yeni bir araba olan C8 Preliator’ı tasarlamaya ve geliştirmeye karar verdiler. Havacılıktan ilham alan, klasik uçak ve otomobil tasarım diline sahip lüks bir Grand Tourer idi. Miras, tasarım, işçilik, performans ve ayrıcalığın ender bir kombinasyonunu sunuyordu. 2 kapılı ortadan motorlu spor otomobil, 2016 Cenevre Uluslararası Otomobil Fuarı’nda görücüye çıktı. Bir yıl sonra, C8 Preliator Spyder, 2017 Cenevre Otomobil Fuarı’nda tanıtıldı.
Şirkette tarihi bir anlaşma da yapıldı. İsveçli Hypercar üreticisi Koenigsegg, Spyker C8 modellerine Agera RS, Regera ve One:1 gibi dünyanın en hızlı arabalarından bazılarına güç sağlayan V8 motorlarını tedarik etmek için bir anlaşma yaptı. Bu anlaşmayla sıralamalarında kullandıkları eskiyen Audi V8’in yerini alacak ve yol için üretilecek. Hepimiz C8’in ne kadar harika olduğunu görmek ve hissetmek için sabırsızlanıyoruz.
