Performans kategorimizin ilk yazısında en temel seviyeden başlayıp, günümüzde en sık kullanılan motor türleri olan dizel ve benzinli motorları ele alalım ve karşılaştırmaya başlamadan önce her iki motor türünün de çalışma prensibine kısaca göz atalım.
DİZEL MOTORLARIN ÇALIŞMA PRENSİBİ
İçten yanmalı motor çeşitlerinden biri olan dizel motorlar silindirler içinde enjektörlerin püskürttüğü motorinin yüksek basınçlarda sıkıştırılarak ısınması ve bu şekilde yanma gerçekleşmesiyle diğer tüm motorlarda olduğu gibi piston hareketi ile çalışır bu yüzden halk arasında içten patlatmalı motor olarak da bilinir. Benzinli motorlara göre temel fark herhangi bir ateşleme sistemi(buji,bobin) bulunmamasıdır.
BENZİNLİ MOTORLARIN ÇALIŞMA PRENSİBİ
Bir diğer içten yanmalı motor çeşidi olan benzinli motorlar yakıtın silindire hava ile karıştırılıp, sıkıştırılarak(sıkıştırma oranı dizele göre çok çok daha düşük) bujilerden gönderilen kıvılcım ile ateşlenmesiyle pistonu hareket ettirerek hareket enerjisi sağlanır.
Dizel ve benzinli motorların çalışma prensiplerine kısaca göz attıktan sonra gelelim bu iki motor türünün farklılıklarına, birbirine karşı üstün veya eksik noktalarına.
DİZEL MOTORLARIN AVATNTAJ VE DEZAVANTAJLARI
1)Özellikle piston uzunluğunun benzinli motorlara göre daha uzun olmasından dolayı düşük devirlerde yüksek tork üreterek yüksek bir çekiş gücü sağlar.
2)Aynı birim miktardaki yakıt ile daha fazla performans üretir ve daha verimli yanma ile benzinli motorlara göre yakıt tasarrufu sağlar.
3)Motor ömrü çok daha uzun ve motor yapısı sağlamdır bu yüzden performans geliştirmelerine daha açık ve motorun kırılma/bozulma riski daha azdır.
4)Yüksek sıkıştırma oranı yüzünden fazla devir çeviremez. Bu yüzden beygir gücü torkuna göre her zaman daha düşüktür.
5)Titreşimli ve gürültülü çalışır sesi performans hissiyatını bir hayli törpüler.
6)Bakım maliyetleri genel olarak daha yüksek ve meşakkatlidir.
BENZİNLİ MOTORLARIN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI
1)Atmosferik benzinli motorlarda tork oranları ciddi düşükken, günümüzde turbo beslemeli motorlar ile tork değeri dizel motorlara yaklaşmıştır(Ancak aynı hacimde aynı şartlarda yapısal farklarından dolayı dizellerde tork miktarı daha yüksektir.)
2)Çevik ve atletik yapıya sahiptir, yüksek devir çevirir ve bu sayede yüksek beygir gücü üretir.
3)Özellikle yakıt türünden dolayı daha fazla yakıt harcar ve tasarruf oranları düşüktür.
4)Bakım maliyetleri daha düşük ve bakım aralıkları daha uzundur.
5)Motor dayanımı ve ömrü nispeten daha düşüktür, performans geliştirmeleri yapmak daha risklidir.
6)Sessiz ve titreşimsiz çalışır, üst devirlerde çoğu benzinli motorun sesi performans hissiyatını arttırır.
Her iki motor arasındaki farklara avantajlara baktıktan sonra gelelim sonuca. Her iki motor tipinden de araçları kullanarak edindiğim tecrübelere göre performans odaklı bakıldığında özellikle turbo beslemeli benzinli motora sahip araçların her zaman dizel araçlara üstünlük kurduğunu söyleyebilirim. Dizel motorların yüksek torku sürüşte fazla güç hissiyatı verse de benzinli motorların gerek güç/devir bantları gerekse daha az vites değişimi sayesinde daha fazla hıza ulaşma açısından daha avantajlı olduğu görülüyor.
Tüm bunların sonucunda Carroll Shelby’nin ünlü sözü olan “Beygir araba sattırır, tork yarış kazandırır.” ifadesiyle yazımı sonlandırıp, nihai kararı siz okurlarımıza bırakıyorum. Sizce hangisi: Benzinli mi? Dizel mi?
yorumunuza bir kaç düzeltme yapacağım;
1- dizel motorlarda sıkıştırma oranı daha yüksektir. ama bunun sebebi dizelin benzine göre tutuşma sıcaklığının daha yüksek olmasıdır. tabi bu da daha fazla basınç ve sıcaklık demek, yüksek patlamadan daha fazla enerji alınır. dezavantajı ise daha motor parçalarının dayanımını artırmak için et kalınlıkları artar. motor ağırlaşır.
2- yazdığınız doğru, daha uzun piston kolu, daha büyük strok/çap oranı ve daha şiddetli patlama kuvvet etkisini artıracağından, krank mili üzerinde oluşan tork’u artırır. uzun stroktan dolayı fazla devir çeviremez.
3-hatalı. benzin üst ısıl değeri 47.300 kj/kg iken dizelin üst ısıl değeri 46.100 kj/kg dır. yani 1 kg benzinden daha fazla enerji alırsınız. (veriler termodinamik tablolarda var) dizelde yüksek sıkıştırma oranından dolayı yanma verimi artar bu da daha verimli motor demek, ancak günümüz turbo benzin motorları dizelin verimini geçmiş durumda.
Benzinli turbomu atmosferikmi ona göre değişkenlik gösterir ama dizelin alt devirde tork vermesi bambaşka bi olay benzinlininde ankara soğuğunda 2 dakikada ısınması çok iyi