MOTOR SPORLARI NELERDİR?

Motor sporları, motoru olan herhangi bir araçla yapılan spor dalına verilen genel isimdir. Temel olarak grup halinde yapılabileceği gibi bireysel olarak da yapılabilen bir spordur. Trafiğe kapalı alanda yapılması gerek şart olan bu spor FIA (Uluslararası Otomobil Federasyonu), FIM (Uluslararası Motosiklet Federasyonu) ve ona doğrudan bağlı ulusal federasyonların belirlediği kurallar ve yönetmelikler dahilindedir. Bu federasyonların belirlediği ve lisans verdiği pistlerde veya parkurlarda hem sporcuların hem araçların hem de izleyicilerin tüm güvenlik önlemlerinin alınarak düzenlendiği profesyonel bir spor dalıdır.

                Motor sporları “otomobil” ve “motosiklet” olarak 2 ana başlıktadır. Tabii ki bunların alt dalları ve çeşitleri de vardır. Ülkemizde bu konuda denetleme, lisanslandırma ve organize etme konusunda en yetkili iki kurumu TMF (Türkiye Motosiklet Federasyonu) ve TOSFED (Türkiye Otomobil Sporları Federasyonu) olarak sıralayabiliriz.

                Oldukça pahalı bir spor dalı olan motor sporlarında yarışacak otomobil veya motorun özel olarak dizayn edilmesi, gerekli güçlendirmelerinin yapılması, tamiri, bakımı gibi ihtiyaçlardan ötürü her zaman bir sponsor desteğine ihtiyaç duymaktadır. Bundan dolayıdır ki yarışlarda gördüğümüz araçların çoğu yeri Arjantin futbol takımlarının formaları misali marka amblemleriyle bezenmiş vaziyettedir. Bu külfetten ötürü ülkemizde popüler spor dalları kadar rağbet görmese de ABD, Fransa, İngiltere, Japonya, Katar, BAE gibi refah seviyesi çok iyi olan ülkelerde oldukça fazla izleyiciyle düzenlenen organizasyonlara rastlayabiliriz. ABD – İndianapolis yarışlarını 300bin kişi, Fransa – Le mans yarışlarını 250 bin kişi canlı takip etmiş olmakla birlikte Formula1 yarışları ücretsiz kanalda 5 milyon, ücretli TV kanallarında 900bin kişi tarafından takip edilmiştir. Formula1 başkanı Stefano Domenicali ilginin her geçen gün katlanarak arttığını belirten demeçler vermektedir.

MOTOR SPORLARI NELERDİR?

PİST YARIŞI:

Trafiğe kapalı alanda , önceden belirlenmiş bir tur sayısıyla asfalt zeminde yapılan, grup halinde yarışılan, herkesin aynı anda başladığı bir yarış türüdür. Her sporcu her etapta puan alır. Etap puanlarının toplamı genel klasman sıralamasını oluşturur. Formula1 yarışları pist yarışlarının en ünlü örneğidir.

RALLİ YARIŞI:

Güzergahın oldukça zorlayıcı olduğu, asfalt, çamur, toprak, kar gibi zeminlerde yapılan, araçların yan yana start almadığı, ayrı ayrı başladıkları, bireysel yol aldıkları bir yarış türüdür. Yarış arabalarında ayrıca co-pilot(yardımcı pilot) da vardır. Normal ve özel etapları vardır. Uzun bir yarış türü olduğu için haftalarca veya birkaç ay sürebilen organizasyonlardır.

KARTİNG:

Aslında çoğumuz küçük, ağırlık merkezi yere oldukça yakın, tek kişilik araçlarlarla yapılan bu spor çeşidine lunaparklarda, panayırlarda veya eğlence alanlarında oldukça aşinayız. Kart veya Go-Kart olarak görürüz bazen tabelada. Sprint ve viraj performansının çok önemli olduğu, ortalama 15 dk süren, kısa parkurlu, grup halinde yapılan bu çeşitte turları en erken bitiren galip gelir.

MOTOSİKLET YARIŞI :

Temel olarak Pist ve Arazi yarışları olmak üzere daha çok bu 2 farklı versiyonda görürüz. Pist yarışları tur üzerine kurulan bireysel yarışlardır. Arazi yarışlarında ise gerek ralli yarışları gibi hıza odaklı yarışlar olabileceği gibi çok çok zorlu parkurlarda istenen performansı sergileyip sergilememeye bağlı yarışlar da yapılmaktadır. Enduro, Drag, Motokros, Pist yarışları, ATV, Su Jeti  gibi türleri de vardır. Motokross, toprak zeminde, tur mantığına bağlı kalarak, birçok engel ve atlama rampalarından oluşur. Genellikle bireysel yapılan bir türdür.  Drag, 400 metre gibi kısa mesafede genellikle 2 kişinin yarıştığı virajsız parkurdur. Fakat Enduro ise yapay olarak hazırlanmış farklı farklı engellerden, tırmanışlardan oluşan bir türdür. Normal etaplı yapılabileceği gibi ayrıca özel etaplarla da yapılabilir.

OFF-ROAD:

4×4 araçlarla doğadaki zorlu koşullarda yapılan bir spor türüdür. Normal araçların çıkamayacağı, geçemeyeceği, tırmanamayacağı yerlerden başarıyla geçme üzerine kurulmuş olan bir spordur. Burada amaç hızlı olmak değil güçlü olup engelleri aşabilmektir. Doğada bulunmaktan ve doğayı yenebilmekten keyif alanların bağımlısı olduğu bir türdür.  Bu yüzden Çoğu organizasyonda kamp ve eğlence ile birlikte tertip edilir.

TIRMANMA:

En eski motor sporlarından biridir. Genellikle bir tırmanma parkurunda herkesin ayrı ayrı bireysel olarak start alıp en kısa sürede yarışmayı kazanmaya çalıştığı bir türdür. Enduro tarzı yarışlarda da ayrıca tırmanma yarışlarının yapılabildiğine bolca şahit oluruz. Toprak, çamur, kaya veya asfalt zeminde yapılabilir. Yarışmayı en ileriye tırmanan veya en kısa sürede engeli aşan sporcu kazanır.

OTOKROS:

“Time Trial” (Zamana Karşı Yarış ) yöntemi kullanılan, toprak zeminde yapılabilen, ralli yarışlarına da benzeyen bir yarış türüdür.

DRİFT:

Drift bir sürüş tekniğidir. Arkadan itişli hafif araçlar yarışır. Burada amaç aracın yanlayıp kayarak ilerlemesini sağlamaktır. Aracın arkadan kayma açısı öndeki açıdan fazla olduğunda drift başlar. Drift başladığında aracın ön tekerlekleri dönülen yönün tersini gösterir. Arkadaki araçla mesafeyi açan, drift yaparak önündeki aracı geçen gibi etkenler kazananı belirler.

DRAG (Kalkış Yarışları):

Otomobil veya motosikletle yapılan bu sporda asfalt zeminde aynı anda kalkan iki araçtan belirlenen mesafe sonunda  finish çizgisine ilk ulaşanın kazandığı yarış türüdür. Yaygın olarak 402 metre mesafede yapılır. (300 veya 200 metrede de yapılabilir.) ilk 30 metre lastik ısıtma bölümüdür. İki kez erken kalkış yapan veya rakibin güzergahına giren diskalifiye olur. Rakibini iki kez mağlup edenin de bir üst tura geçtiği bir yarış türüdür.

KAMYONET YARIŞLARI:

ABD’de “Canavar Kamyonet Yarışları” adıyla bilinmektedir. 1980’lerde küçük bir grup başlattı. Şimdilerde binlerce kişinin yerinde izlediği, milyonlarca ABD’linin de TV’den canlı takip ettiği bir yarış türüdür. Çok büyük motorlu ve devasa lastikli 4×4 kamyonetlerle yarışılır. Pist genellikle zorlu bir parkurdur. Aynı zamanda kuralların her yarışta farklı olması mümkündür. En büyük amaç imkansız gibi görünen yerlerden en hızlı geçmektir.  

KAMYON YARIŞLARI:

Nürnberg, Le Mans gibi ünlü pistlerde kamyonların parkuru hızlı tamamlamasına dayalı bir yarış türüdür. Ayrıca ABD’de  “Craftsman Kamyon Serisi Yarışları”  400 kilometrelik bir mesafede düzenlenir. Çok fazla Amerikalı bu yarışları takip eder. Avrupa’da ilk 80’li yıllarda normal kullanılan kamyonlar arasında yapılıyordu. Günümüzde motoru özel olarak hazırlanmış, ek güvenlik tertibatları yapılmış kamyonlarla düzenlenir. Bununla birlikte 161 km hız sınırı vardır. Bu söz konusu hıza çoğu spor arabadan daha hızlı ulaşırlar. ETRA (Avrupa Yarış Kamyonları Birliği)  tarafından her yıl Avrupa’nın farklı şehirlerinde yaklaşık 7-8 yarış organize edilmektedir. 2012 yılında İstanbul Park pistinde de bu etkinlik gerçekleşmişti.